OSASUNA ETA NUTRIZIOA

EGUR-SUKALDE HOBETUEN PROGRAMA

Contexto:

Sukaldeetako ke tradizionalaren eraginpean egoteak 13,000 heriotza goiztiar eragiten ditu urtero,35 milioi pertsonari eragiten die herrialdean. Gainera, kearekin kaltetuenak emakumeak dira, gehienbat emakumeak baitira janaria prestatzen dutenak , zuzenean kearen eraginpean daudenak (1. irudia). Horrez gain, 2011n, Mineralen Energia eta Garapenerako Ministerioak adierazi zuen Ugandako eskolen% 95ek berogailu tradizionalak eta su irekietan sukaldatzen zutela, eta azken 6 urteetan 2.000 hobetutako berogailu baino gutxiago zeudela sakabanatuta Ugandan. Gainera, eredu horrek larriagotu egin du deforestazioaren arazoa herrialdean.

Helburuak eta jarduerak:

Testuinguru horretan, 2019an hasitako lan-ildo honen helburu nagusiak hauek dira:

  • Emakumeen osasuna eta bizi-baldintzak hobetzea.
  • Energia garbia eskuratzea bermatzea.

Horretarako, 2019an egurrezko sukalde eraginkorrak jarri dira proiektuko 7 eskoletatik 4tan. Sukalde horien diseinuak beroa eta energia modu eraginkorragoan mantentzea ahalbidetzen du, erabilitako egurraren eguneko kantitatea murriztuz eta, beraz, inbertitutako kostuak murriztuz , aldi berean, CO2 emisioa murriztuz.

Sukalde hauek konpainia ugandarrek egiten dituzte. Ezaugarri nagusiak honako hauek dira: erregaiaren errekuntza eraginkorra tenperatura altuetan lortzea, suan airea ondo sartzea, erregaiaren erabilera kontrolatua, errekuntza osoa eta ondoriozko beroaren erabilera eraginkorra bermatzea. Honako diseinu-osagai hauek dituzte: L formako errekuntza-ganbera isolatu bat; erregaia elikatzeko irekidura txiki bat,  berogailuari erantsitako erregai kantitatea murrizteko; eta berogailuaren eta eltzearen arteko espazio txiki bat, bero-transferentzia hobetzeko, errekuntza-gas beroak eltzearen alboetara behartzean.

Sukalde eraginkorrak instalatzean eskolako pertsonen eta, batez ere, emakumeen osasuna nabarmen hobetzen da. OMEk eta UNICEFek 2013an egindako ikerketa baten arabera, sukalde hobetuak dituen etxeko airearen kutsadurak pneumonia larria murrizten du; etxeko energia seguru eta eraginkorrenak erredurak prebenitzen (sahiestu) ditu, denbora eta erregai-kostuak aurrezten ditu, eta garapen-aukera hobeak izaten laguntzen du.

Azkenik, 2020an, emakume abeltzainen taldeetako kideei eguzki-sukaldeak eman nahi dizkiegu, bizi-kalitatea hobetzeko eta hauen salmentatik datozen diru-sarrera berriak sortzeko; izan ere, etxeko materialekin egin ahal izango dituzte.

IKUSMEN-OSASUNA

Irakasleek haurren ikusmen-osasuna aztertzeko beharra zegoela ikusten zutela eta hasi zen Ikusmen-osasuneko proiektua. Eskola horietako ikasle batzuk ezin zuten arbela irakurri edo ikusi, eta horrek eragin zuzena zuen haien hezkuntzan. Hori dela eta, boluntarioen eta erakunde laguntzaileen lankidetzari esker aktibatu zen proiektu hau.

Saluganda proiektuaren onuradunak, Ugandako landa-eskoletako familiak dira. Hauek diru-sarrera oso baxuko familiak dira , beraz, daukaten egoera ekonomikoak ez die aukerarik ematen ikusmen-osasun onerako behar diren baliabide jakin batzuk eskuratzea.

Hauei laguntzeko ondorengo helburu nagusiak ditugu:

  • Haurren eta irakasleen bizi-baldintzak hobetzea.
  • Haurren eskola-errendimendua hobetzea, ikusmen-osasuna eta behar diren kasuetan betaurrekoak eskuratzea hauen bizi kalitatea hobetuz.

2019an egindako jarduerak eta lortutako helburuak:

2019ko uztailean egin genuen lehen bisita, ikusteko zailatsuna edo arazoak izan zitzaketen haurren kopurua atzemateko lehen berrikuspena egin genuen. Beren ikusmen-egoera hobetzeko interes eta behar handia erakusten zuten irakasleak ere berrikusi ahal izan genituen, hauek ordurarte ez baizuten inoiz halakorik eskuratu.

2019ko urrian, aldez aurretik aztertutako informazioarekin, elkarteko bi boluntariok, (oftalmologo bat eta erizain bat) tratamenduren bat behar zuten pertsonen graduazioa eta ikuskapena egin zuten.

Hilabete geroago, 2019ko azaroan, beste bi boluntarioren laguntzarekin, gure marka esklusiboko betaurrekoen modelo desberdinak eraman zituzten bertara. Beharra zuen persona bakoitzari kaputxa barruko distantzia eta altuera hartu ahal izateko eta horrela, beren betaurrekoak neurrira lortzeko.

2020ko otsailean, proiektuaren azken zatira iritsi ginen. Medical Optica Entzumenaren lankidetzaren bidez, 61 betaurreko egin ziren eta hauek Ugandara eraman eta beharra zutenei entregatu ziren.

Helburua urtero azterketa bat egitea da, egon daitezkeen arazoak identifikatu eta eskoletan sartzen diren ikasle berriak berrikusten joatea.

OSASUNA, HIGIENEA ETA HILEKOAREN HEZKUNTZA

 

Proiektuaren onuradunak diru-sarrera oso baxuko familiak dira, eta beraz, beren egoera ekonomikoak ez die uzten zenbait osasun-baliabide eskuratzen, hala nola hilekoaren higienerako. Egoera horren ondorioz, neskatoak ez dira eskolara joaten hilekoarekin daudenean, eta horrek, askotan, ikasgaietan atzeratzea eta, batzuen kasuan, ikasketak behin betiko uztea dakar. Bestalde, Monica Mutyabak -Abeltzaintzako Emakume Taldeen koordinatzaileak- adierazi digunez, higiene eta osasun produktuak eskura ez izateak zaildu egiten du emakumeen lana; izan ere, garai horretan erabiltzen dituzten metodoek (oihal zaharrak) osasun-arazoak, infekzioak eta eguneroko jarduerak normaltasunez egiteko deserosotasuna eragin diezaiekete. Hilekoaren osasunaren gaiari hezkuntzatik heltzean da helburua, tabua hautsiz, estigma saihestuz eta gaiari buruz modu naturalean hitz eginez. Hilekoaren kudeaketa eta higiene egokirako tresnak emanez, hainbat arazo jorratzen dira, hurrengo diagraman ikus daitekeen bezala.

Helburuak eta jarduerak:

2019an Saluganda proiektuaren testuinguruan hasitako lan-ildo honen helburu nagusiak honako hauek dira:

  • Nesken eskola-asistentzia handitzea eta emakumeen egoera hobetzea konpresa berrerabilgak erabiliaz.
  • Haurrak sentsibilizatzea hilekoaren zikloari, gorputzaren aldaketari eta hilekoaren higienearen kudeaketen inguruan.
  • Bere konpresa berrerabilgarriak egiteko trebetasun berriak transmititzea.

Hauek dira dauzkaten arazoaei erantzun holistikoa emateko ekintza-ildoak:

    1. Ehunezko konpresa berrerabilgarriak zuzen erabiltzeko hezkuntza-saioa. Afripads enpresak 3 orduko azalpen-eskuliburu bat partekatzen eta eskaintzen du, Training of trainers about all topics related to MHM – Menstrual Hygiene Management izenekoa. Azalpen-eskuliburu hau, hezkuntza-saio horiek ikastetxeetan eta emakume abeltzainen taldeetan emateko helburuarekin. Gainera, lehen hilekoari buruzko material didaktikoa ere izango da: https://www.afripads.com/mhm-curriculum/

    2. Oihalezko konpresa berrerabilgarriak josteko tailerra. Tailer honen helburua honako hau da. Haurrei eta irakasleei beren konpresa berrerabilgarriak josten irakastea, beren kabuz erabiltzeko modukoak izan daitezen. Baita ere erakutsiko zaie konpresak erosten eta hauek kudeatzen. Etorkizunean, emakume independienteagoak izatea da helburua. Ezagutza hori urtero transmitituko zaie hilekoa duten neska guztiei.
      Tailerraren bidez, halaber, ikasleei trebetasun berriak ematea lortzen da, etorkizunean lan-merkatuan ateak ireki diezazkieten.